Mensen die kleurenblind zijn kunnen bepaalde kleuren niet of slecht waarnemen. Er bestaan verschillende soorten kleurenblindheid welke zich op een verschillende manier uiten. Maar wat zie je als je kleurenblind bent? In deze blog gaan we dieper in op deze vraag.

Wat is kleurenblindheid?

Om een goed antwoord te geven op deze vraag is het als eerste belangrijk om ons te verdiepen in wat het betekent om kleurenblind te zijn. Kleurenblindheid uit zich veelal in het gedeeltelijk slecht zien van kleuren. Dit betekent dat combinaties van kleuren vaak niet goed te zien zijn. Vaak wordt gedacht dat wanneer iemand kleurenblind is deze helemaal geen kleur kan zien. Ondanks dat deze vorm van kleurenblindheid wel degelijk bestaat, komt dit maar zeer weinig voor. Meestal gaat het om één of meerdere kleuren(combinaties) die slecht te waarnemen zijn.

Kleurenblindheid ontstaat door een probleem met de kegeltjes in het netvlies. Deze kegeltjes zorgen ervoor dat we kleur goed kunnen waarnemen. Mensen hebben drie soorten kegeltjes om rood, blauw en groen te waarnemen. Doordat deze drie soorten kegeltjes goed samenwerken kunnen we alle kleuren goed zien. Bij mensen die kleurenblind zijn werkt een bepaald soort kegeltje niet goed. Dit zorgt ervoor dat de samenwerking tussen de kegeltjes niet goed verloopt en een bepaalde kleur verkeerd waargenomen wordt. Een andere oorzaak van kleurenblindheid is wanneer er iets mis gaat in de hersenen. Deze oorzaak komt minder vaak voor. Doordat kleurenblindheid een geslachtsgebonden erfelijkheid heeft, komt het vooral voor bij mannen. Zo heeft 8% van alle mannelijke Nederlands deze afwijking en maar 0,5% van alle vrouwelijke Nederlanders.

Vijf vormen van kleurenblindheid

Er zijn vier verschillende vormen van aangeboren kleurenblindheid die allemaal in oorzaak verschillen. Al deze oorzaken hebben wel te maken met hoe de kegeltjes werken. Een andere vorm van kleurenblindheid is er een die op latere leeftijd ontstaat. Deze vorm komt maar weinig voor. Deze ontstaat vaak door zenuwafwijkingen, erfelijke oogziekten, medicijngebruik of hersentrauma. Om erachter te komen van welke van de aangeboren vormen kleurenblindheid iemand last heeft, dient er een test gedaan te worden. Bij de niet-aangeboren afwijking gaat het vaak om het slecht zien van de blauw-geel combinatie.

Trichromatopsie

Bij trichromatopsie heb je in principe normaal zicht. Het betekent dat alle kegels werken. Toch kan het bij trichromatopsie zo zijn dat er last is van kegelzwakte. Eén van de kegeltjes werkt dan minder goed. Dit zorgt ervoor dat een bepaalde kleur zwakker is en de samenwerking met de andere kegeltjes niet helemaal goed verloopt. Binnen trichromatopsie wordt er onderscheid gemaakt tussen drie kegelzwaktes. Dit zijn protanomalie (zwakke rode kegeltjes), deuteranomalie (zwakke groene kegeltjes) en tritanomalie (zwakke blauwe kegeltjes).

Dichromatopsie

Bij dichromatopsie werkt één van de drie kegeltjes helemaal niet. Deze vorm zorgt ervoor dat kleuren geheel verward worden. Afhankelijk van welke kegeltjes niet werken verandert dit het zich. Iemand waarbij het rode kegeltje niet werkt noem je een protanoop. Voor hen is er geen onderscheid te maken tussen rood en groen. Bij iemand waarbij het groene kegeltje niet werkt is er geen onderscheid te maken tussen groen en rood. Dan wordt je deuteranoop genoemd. Als laatste kan het zijn dat de blauwe kegeltjes niet werken. Deze vorm van dichromatopsie komt het minst vaak voor en zorgt voor verwarring tussen blauw en geel. Je wordt dan tritanoop genoemd. Met al deze zichtafwijkingen is er dus één kleur die niet goed waargenomen wordt en verward wordt met een andere kleur.

Monochromatopsie

Net als bij de andere vormen van kleurenblindheid, werken bij monochromatopsie de kegeltjes niet goed. Wanneer iemand last heeft van deze vorm, werken er twee van de drie kegeltjes niet. Deze vorm is zeer zeldzaam en komt dus bijna niet voor. Het zorgt voor erg slecht zicht, terwijl mensen ook last hebben van licht. De kleuren zijn een stuk minder zichtbaar en je ziet verschillende grijstinten.

Achromatopsie

De laatste en ernstigste vorm wanneer je kleurenblind bent is achromatopsie. Het betekent dat geen van de kegeltjes die voor kleur zorgen werken. Dat wil zeggen dat je helemaal geen kleur ziet en dus in totale grijstinten ziet. Ook komt deze vorm met ernstig last van licht. Zelfs buiten zijn kan al als erg vervelend worden ervaren. Gelukkig komt achromatopsie zeer zelden voor.

Wat zie je als je kleurenblind bent?

Nu het duidelijk is wat kleurenblind zijn inhoudt en welke verschillende vormen van kleurenblindheid er zijn, zullen we ons verdiepen in wat iemand ziet die kleurenblind is. Wij leggen het kleurenpallet per vorm uit.

Vorm van kleuren blindheidWat zie je?
TrichromatopsieHet zicht is normaal en alle kleuren kunnen duidelijk worden waargenomen
Protanomalie (rode kegel zwakte)De rode kleur wordt niet goed herkend en wordt zwakker waargenomen, waardoor de kleur rood minder duidelijk is
Deuteranomalie (groene kegel zwakte)De groene kleur wordt niet goed herkend en wordt zwakker waargenomen, waardoor de kleur groen minder duidelijk is
Tritanomalie (blauwe kegel zwakte)De blauwe kleur wordt niet goed herkend en wordt zwakker waargenomen, waardoor de kleur blauw minder duidelijk is
Dichromatopsie (rode kegel blind)De kleur rood wordt helemaal niet waargenomen waardoor er geen onderscheid te maken is tussen rood en groen.
Dichromatopsie (groene kegel blind)De kleur groen wordt helemaal niet waargenomen waardoor er geen onderscheid te maken is tussen groen en rood.
Dichromatopsie (blauwe kegel blind)De kleur blauw wordt helemaal niet waargenomen waardoor er geen onderscheid te maken is tussen blauw en geel.
Monochromatopsie (alleen rode kegel werkt)Het zicht heeft verschillende grijstinten, maar kan rood nog wel goed waarnemen.
Monochromatopsie (alleen groene kegel werkt)Het zicht heeft verschillende grijstinten, maar kan groen nog wel goed waarnemen.
Monochromatopsie (alleen blauwe kegel werkt)Het zicht heeft verschillende grijstinten, maar kan blauw nog wel goed waarnemen.
AchromatopsieHet zicht is volledig in zwart-, wit- en grijstinten. Lichtbronnen zijn gevoelig voor de ogen en zijn erg fel.

Kleurenblind test

Om erachter te komen of je last hebt van kleurenblindheid kan je gemakkelijk een test doen. Er zijn verschillende testen online te vinden, maar je kunt de ogen ook laten controleren door een oogarts. Deze kan door middel van onderzoek zekerheid geven over of je wel of geen last hebt van kleurenblindheid. Zo kan hij bepalen of wat je ziet normale kleuren zijn of toch afwijken van een normaal kleurenpallet.

Nieuwsbrief

Schrijf je in voor onze periodieke update met kortingen en handige weetjes en ontvang € 5 korting op je eerste aankoop!