Iedereen heeft een net iets andere oogkleur en dat is juist wat iedereen zo bijzonder maakt. Elke oogkleur stamt af van één van de drie standaardkleuren. De ogen kunnen van intensiteit verschillen, maar ook meerdere kleuren bevatten. In dit artikel leggen we uit waar de oogkleur vandaan komt.

Hoe wordt de oogkleur bepaald?

De oogkleur wordt bepaald door de iris. Wanneer een oog weinig pigmentatie heeft zal de kleur lichter zijn en wanneer deze veel pigmentatie bevat zal de kleur donkerder zijn. De lichte kleur uit zich in blauw en de donkere kleur in bruin.

De kleur van de iris wordt bepaald aan de hand van een samenwerking van verschillende genen. De kleur is afhankelijk van de hoeveelheid melanine in verschillende lagen van het oog en de dichtheid van het stroma. Het stroma is de dikste laag van het hoornvlies en kan in dichtheid verschillen. Deze dichtheid heeft met de oogkleur te maken, omdat het bepaalt hoeveel licht er doorgelaten wordt.

De hoeveelheid melanine die jouw ogen bevatten zijn afhankelijk van twee factoren. Het is een combinatie tussen de genen die je van je ouders hebt meegekregen en de verspreiding van het pigment in de iris. Wanneer je kijkt naar de genetische bepaling van oogkleuren, heb je dominante oogkleuren en recessieve oogkleuren. Dit allemaal maakt jouw unieke oogkleur.

Melanine en oogkleur

Melanine is een pigment dat je vindt in de huid en de ogen. Dit pigment is een soort bescherming tegen UV straling. Je zult dan ook zien dat 's zomers de ogen iets donkerder kunnen zijn dan in de winter. Dit komt doordat er meer melanine zich naar de oppervlakte trekt om de ogen te beschermen. Hetzelfde principe kennen we met de huid.

Zoals we al aangaven bepaalt de hoeveelheid melanine in de iris je oogkleur. Mensen met blauwe ogen hebben weinig melanine, mensen met groene ogen iets meer en mensen met bruine ogen hebben veel melanine. Hiertussen zitten dan weer vele variaties. Ook kan het zo zijn dat iemand meerdere kleuren heeft in de ogen of dat iemand twee verschillende kleuren ogen heeft. Het hebben van meerdere kleuren in één oog komt regelmatig voor en ligt eraan dat verschillende delen van de iris verschillende hoeveelheden melanine aanmaken. Twee verschillende kleuren ogen wordt veroorzaakt door een fout in de pigmentkleuring.

Welke oogkleuren zijn er?

Elke oogkleur stamt af van één van de drie standaardkleuren. Dit zijn bruin, groen en blauw. Daarnaast kennen we ook de grijze oogkleur. Dit wordt gezien als een soort variatie op de blauwe ogen.

Bruine ogen

Wanneer je bruine ogen hebt, zit er veel pigment in je ogen. Het is wereldwijd de meest voorkomende oogkleur. Het gen voor bruine ogen is dominant over het gen voor groene en blauwe ogen, waardoor een kind sneller deze oogkleur kan krijgen. Vaak gaan bruine ogen gepaard met bruin of zwart haar, maar dat hoeft niet.

Groene ogen

Groene ogen zijn zeer zeldzaam. Maar 2% van de hele wereldbevolking loopt rond met deze kleur ogen. De oogkleur komt het meeste voor in het Midden-Oosten. Met groene ogen hebben je ogen weinig melanine, maar wel meer dan blauwe ogen.

Blauwe ogen

Blauwe ogen staan ook wel bekend als de verleidelijkste oogkleur. In Noord-Europa, waaronder België en Nederland, is het de meest voorkomende kleur ogen. Mensen met blauwe ogen hebben weinig melanine. Hierdoor gaat dit ook vaak gepaard met een lichte huidskleur en blond haar. De genen voor blauwe ogen zijn recessief.

Erfelijkheid bij oogkleuren

De oogkleur is dus erfelijk. Dit betekent dat jouw oogkleur afhankelijk is van de genen die jouw ouders aan jou meegeven. Zelf heb je altijd twee genen die elk staan voor een bepaalde kleur. Je kunt dus bijvoorbeeld twee bruine genen hebben, twee blauwe genen of twee groene genen. Daarnaast is elke combinatie tussen de kleuren mogelijk. Dan heb je dus bijvoorbeeld één bruin gen en één blauw gen.

Van beide ouders wordt er altijd één gen doorgegeven. Heb je één bruin gen en één blauw gen, dan krijgt je kind één van de twee genen. Hierdoor kan je als kind vele verschillende mogelijkheden hebben als kleur.

Kan de oogkleur veranderen?

Veel baby's worden geboren met een andere oogkleur dan dat ze op latere leeftijd zullen hebben. Baby's met een lichte huidskleur worden vaak met blauwe ogen geboren. Dit komt doordat het pigment zich pas in de eerste paar levensjaren ontwikkeld. Baby's met een donkere huidskleur krijgen al wat pigment mee van hun ouders, waardoor ze al donkere ogen hebben bij de geboorte. Deze oogkleur kan op latere leeftijd nog wat donkerder worden. Vanaf het 3e levensjaar weet je wat de oogkleur van je baby zal zijn.

Niet alleen baby's hun oogkleur kunnen veranderen. Licht kan erg bepalend zijn. De iris bestaat uit twee lagen. Bij sommige mensen zit er in beide lagen pigment, maar bij lichte oogkleuren zit er in de eerste laag weinig pigment. Hierdoor kan de oogkleur lijken te veranderen.

Eerder bespraken we al dat in de zomer de ogen iets donkerder kunnen zijn dan in de winter. Dit komt doordat je ogen, net als je huid, iets donkerder worden als bescherming tegen schadelijke UV straling. Mensen waarvan hun ogen vaak blootstaan aan zonlicht én die hun ogen niet goed beschermen kunnen op latere leeftijd hierdoor blijvend wat donkerdere ogen hebben.

Als laatste is het ook mogelijk om zelf je oogkleur te veranderen. Dit kan je doen met zogeheten kleurlenzen. Dankzij de kleur in de lenzen verandert je oogkleur naar deze aangepaste kleur. Met de hedendaagse technologieën ziet dit er heel natuurlijk uit. Kleurlenzen zijn daardoor ideaal voor mensen die op subtiele wijze hun oogkleur willen veranderen.

Nieuwsbrief

Abonneer je op onze periodieke update met kortingen en tips en trucs en krijg een korting van € 5 op je eerste bestelling!